Bijen

Metselbijen zijn vrij kleine (8 tot 10 mm lange), sterk behaarde bijtjes met een ovaal achterlijf. Omdat deze bijen vrij klein zijn, lijkt hun kopje in verhouding heel groot. Deze soort dankt zijn naam niet aan de blauwe metaalkleur op de kop en borst van de vrouwtjes, maar aan het brons tot roodbruin gekleurde achterlijf. De mannetjes zijn glanzend blauwgroen van kleur en roodbruin behaard. Op de kop (het gezicht) en de buik zijn de mannetjes witgeel behaard. De vrouwtjes hebben donkere haren op de kop.

De rosse metselbij vind je overal waar genoeg materiaal aanwezig is om nestjes in te maken. Deze bij bouwt nestjes in holle stengels van planten, maar ook in andere holtes of in bijenhotels. Het liefst bouwt de rosse metselbij nestjes in de buurt van bloeiende planten. Daar vindt de bij namelijk voedsel voor zichzelf en voor het aanleggen van voorraden in het nest.

Ze halen stuifmeel en nectar op veel soorten bloemen en zijn veel te vinden op bloeiende fruitbomen. Ze zijn dan ook belangrijk voor de bestuiving.  Klik maar eens op het kaartje om te zien waar deze soort pas nog is gevonden.

Er komen wel bijna 80 soorten zandbijen voor in Nederland en daardoor is de variate in uiterlijk ook heel groot, denk aan het formaat (4 tot 16 mm), de kleur van de bij en de hoeveelheid beharing. De tweekleurige zandbij is een klein bijtje (6 tot 8 mm) en zoals de naam al doet vermoeden heeft zij twee kleuren.

De haren zijn helder oranje-bruin op het borststuk, het eerste deel van het achterlijf en de achterste poten, terwijl de kop, de onderzijde en de achterlijfspunt zwart behaard zijn. De mannetjes hebben deze kleuren vaak veel minder opvallend en lijken daardoor veel zwarter.

De tweekleurige zandbij heeft twee generaties in één jaar, daardoor kun je ze bijna het hele seizoen (voorjaar en zomer) zien. De meeste tweekleurige zandbijen zie je in april of in juli, dat zijn de piek vliegtijden van de twee generaties. Zandbijen maken hun nestjes in open zandige grond, ze graven gangen waar ze de eitjes leggen. De tweekleurige zandbij kan hele lange en diepe gangen maken, tot wel één meter diep! Omdat ze het hele seizoen door vliegen hebben ze geen voorkeur voor bepaalde bloemen, maar halen ze stuifmeel en nectar van heel veel verschillende soorten bloemen. klik maar eens op de kaart, dan kan je zien waar deze soort pas nog is aangetroffen.

Metselbijen zijn vrij kleine (8 tot 10 mm), sterk behaarde bijtjes met een ovaal achterlijf. Omdat deze bijen vrij klein zijn, lijkt hun kopje in verhouding heel groot. Een deel van deze metselbijtjes heeft een metaalachtige glans, zoals de blauwe metselbij. Deze metselbij dankt zijn naam aan de kleur van de vrouwtjes (boven). Die hebben een metaalblauw lijfje met geelgrijze haartjes. De mannetjes hebben veel meer haren dan het vrouwtje en lijken daardoor wat wollig (onder). Op het achterlijf hebben ze een aantal gele banden.

Dit bijtje maakt het nest in bestaande holletjes in muren, (dood) hout of holle stengels van planten. De blauwe metselbij bouwt het nestje in een rechte lijn. De verschillende broedkamertjes (1 tot 7 in totaal) liggen dus precies in een lijntje achter elkaar. De schotjes tussen de broedkamertjes worden gemaakt van fijngekauwde blaadjes. De ontwikkeling van deze eitjes is zo geregeld dat het dier dat het dichste bij de opening ligt als eerste volgroeid is en dus ook als eerste uitvliegt en zo ruimte maakt voor de dieren die verder naar achter liggen. Het eitje dat het verste achterin de stengel is gelegd, komt dus als laatste tevoorschijn. Het vrouwtje kan in haar leven wel 5 tot 10 van deze nestjes maken. Voor het verzamelen van stuifmeel en nectar gaat de blauwe metselbij vaak naar lipbloemen en vlinderbloemen, zoals paarse dovennetel en rolklaver.

De blauwe metselbij komt vooral voor in steden. In mooie bloemrijke tuinen is de kans groot dat je deze soort tegenkomt. Ook langs bloemrijke bosranden en op spoorwegterreinen wordt deze bij gevonden. Helaas kijken maar weinig mensen echt goed naar bijen, daardoor weten we nog niet zoveel over de verspreiding in Nederland. Klik maar eens op het kaartje om te ontdekken waar de blauwe metselbij pas nog is gezien.

Geurgroefbijen zijn kleine slanke bijtjes die er een minder solitaire leefstijl op na kunnen houden dan we gewend zijn van solitaire bijen. Vrouwtjes leggen in het voorjaar eitjes waar in de zomer vrouwelijke bijtjes uitkomen die kleiner zijn en een rol als werkster vervullen. Deze werksters halen stuifmeel en nectar voor de tweede eileg waar een nieuwe generatie uit komt die zich voortplant en waarvan de vrouwtjes overwinteren voor het volgende jaar. De gewone geurgroefbij gebruikt deze manier van voortplanten, maar ook de gebruikelijke manier waarbij er geen extra eilegronde plaatsvindt waar werksters uit komen.

De gewone geurgroefbij is een klein slank bijtje (8 -10 mm) met lichte strepen op het achterlijf. De basiskleur van het achterlijf is bij de vrouwtjes zwart en kan bij de mannetjes deels rood zijn. De gewone geurgroefbij graaft een nestje in de grond van maar 10 - 20 cm diep, waar ze een cluster van 4 tot 7 cellen maken om de eitjes in te leggen. Ze bezoeken veel soorten bloemen.

De gewone geurgroefbij komt ook veel voor in steden, zoals in tuinen, bermen en parken. Klik maar eens op het kaartje om te ontdekken waar deze soort pas nog is gezien. 

Sachembijen zijn grote behaarde bijen die aan hommels doen denken. De mannetjes en vrouwtjes zien er vaak heel verschillend uit, waarbij de mannetjes vaak een geel of wit gezicht hebben. De gewone sachembij is de grootste sachembij in Nederland (14-16 mm), waarbij de vrouwtjes in twee kleurvormen voorkomen, een lichte vorm die geheel grijs-bruin behaard is en een vorm met donkere beharing. Mannetjes zijn overwegend bruin-geel behaard.

Deze bijen nestelen graag in muren, maar ook in steilwandjes van bijvoorbeeld rivieren of afgravingen. Ze vormen graag kolonies die soms meer dan 1000 nesten kunnen bevatten en nestelen vaak op hun eigen geboorteplaats. Sommige nestplaatsen bestaan al 50 jaar. Het nestje kan meerdere vertakkingen bevatten waar het vrouwtje haar eitjes in legt. Ze kan in haar leven 3 tot 8 nestjes maken. De gewone sachembij bezoekt allerlei bloemen voor het verzamelen van stuifmeel en nectar, zoals hondsdraf, smeerwortel en longkruid.

De gewone sachembij komt algemeen voor in Nederland en is de meest algemene van de familie sachembijen. Ze kunnen in tal van verschillende soorten landschappen voorkomen. Klik maar eens op het kaartje om te ontdekken waar deze soort pas nog is gezien.

Er komen wel bijna 80 soorten zandbijen voor in Nederland. Er is veel variatie tussen de verschillende zandbijen, denk aan het formaat (4 tot 16 mm), de kleur van de bij en de hoeveelheid beharing. Het vosje is een grote bij (10-14 mm), waarbij het vrouwtje de meest eenvoudig te herkennen bijensoort van Nederland is. Het borststuk en achterlijf van het vrouwtje is dicht roodbruin behaard. Dit steekt scherp af tegen de zwart behaarde onderkant en kop. Het mannetje is minder opvallend gekleurd en lijkt wat meer op andere soorten.

Het vosje graaft net als alle andere zandbijen een nestgang op kale stukken zandgrond. De hoofdgang kan tot wel 55 cm diep gegraven worden. Aan het eind van deze hoofdgang worden zijgangen gemaakt die eindigen in een broedcel waar het eitje gelegd wordt. Het vosje haalt nectar en stuifmeel op verschillende vroegbloeiende bloemen. Ook zijn ze vaak te vinden op verschillende soorten bessenstruiken.

Het vosje is een cultuurvolger en komt veel voor in tuinen, plantsoenen en parken. Ook langs bloemrijke bosranden en op spoorwegterreinen wordt deze bij gevonden. Het vosje komt algemeen voor in Nederland. Klik maar eens op het kaartje om te ontdekken waar deze soort pas nog is gezien.