De bruine rat

Bruine rat op de wereld en in Nederland
Hoeveel verschillende soorten bruine ratten bestaan er?
De bruine rat hoort bij de groep “echte ratten”, daarvan bestaan ruim 60 verschillende soorten op de wereld. In Nederland komt in het wild vooral de bruine rat en heel soms de zwarte rat voor.

Hoeveel bruine ratten wonen er in Nederland?
Hoeveel bruine ratten precies in Nederland wonen weten we niet. Hiernaast zie je op een kaartje van Nederland waar de bruine rat voorkomt. Als je erop klikt wordt het plaatje groter en zie je waar tot vandaag bruine ratten zijn gezien.

Hoe ziet de bruine rat eruit?
Hoe herken je de bruine rat?
De bruine rat heeft een bruine tot zwarte vacht met een lichtere buik. Sommige ratten hebben een lichte vlek op de borst. De oren en de staart zijn bijna helemaal kaal. Net als muizen gebruiken ratten hun staart voor het evenwicht bij het klimmen. De staart wordt ook gebruikt om de temperatuur van het lijf te regelen. Er is geen duidelijk verschil tussen mannetjes en vrouwtjes.

Hoe groot is een bruine rat?
Het lichaam van de bruine rat is 20 tot 30 cm lang en de staart is ook nog 15 tot 22 cm lang.

Hoe zwaar is een bruine rat?
Een bruine rat weegt 200 tot 500 gram. Dit zijn 2 tot 4 sinaasappels.

Hoe oud wordt een bruine rat?
Een bruine rat kan maximaal 4 jaar worden, maar wordt meestal niet ouder dan 2 jaar. Vrouwtjes worden meestal wat ouder dan mannetjes.

Hoe en waar bruine ratten leven
Waar wonen de bruine ratten?
Bruine ratten komen voor in de stad en in de natuur. In de stad maken ze hun nestjes onder huizen, in kelders of op zolders. In de natuur graven ze hun eigen holletjes in de grond. Het hol heeft meerdere ingangen en een stelsel van tunnels tot een halve meter diep. Ratten leven graag in groepen, soms wel met 60 dieren bij elkaar. Bruine ratten zijn vooral ’s nachts actief, maar soms kan je overdag een rat zien zwemmen in een vijver of een sloot. Verder zitten de meeste ratten verstopt onder huizen waar je niet snel kijkt.

Hoe bouwen bruine ratten een hol en hoe ziet het er uit?
In de stad maken bruine ratten vaak holletjes onder huizen of tussen de muren. Daar verzamelen ze dan zachte spulletjes waar de jongen in kunnen liggen. In de natuur zijn bruine ratten echte gravers en graven ze een eigen hol. Meestal in oevers van sloten of vijvers. Ze hebben verschillende holletjes die met elkaar zijn verbonden.

Rattenkinderen
Wanneer krijgen bruine ratten baby’s?
Volwassen bruine ratten paren eigenlijk het hele jaar, maar vooral in maart en in september. De jongen worden in april en oktober geboren. Als een vrouwtje 3 maanden oud is, kan ze al jongen krijgen.

Hoe lang zit een ratje in de buik van de moeder?
Bruine ratten zijn 3 weken in verwachting van hun baby’s. Bij mensen duurt dit ongeveer 42 weken.

Hoeveel jongen krijgt een moeder bruine rat per keer?
Wij mensen krijgen meestal 1 kindje per keer, maar bij bruine ratten zijn dit er meestal 7. Bruine ratten krijgen heel veel jongen, tot wel 60 per rat per jaar! Stel je eens voor!

Hoe lang blijven rattenkinderen bij hun moeder?
Jongen van de bruine rat zijn bij de geboorte blind en naakt. Na 1 week gaan de ogen open en hebben ze een lekker warm vachtje gekregen. De eerste 3 weken drinken de jongen melk bij de moeder. Ratten leven in grote groepen van soms wel 200 dieren. Als de jonge ratten 3 tot 4 maanden oud zijn, kunnen ze zelf weer baby’s krijgen. Mannetjes trekken vaak wat verder weg dan de vrouwtjes. De jongen gaan dus nooit echt weg bij de moeder.

Speuren naar sporen
Hoe weet je dat ergens bruine ratten leven, zonder dat je ze echt gezien hebt?
Doordat bruine ratten vooral in het donker actief zijn kom je ze niet vaak tegen. Gelukkig laten ze wel sporen achter die we kunnen vinden als het licht is. Als ze dan over een zandpad hebben gelopen kan je soms de pootafdrukken vinden. De pootafdruk van de achterpoot is iets groter dan die van de voorpoot. De rat zet zijn pootjes keurig achter elkaar, waardoor het spoor goed te herkennen is.

Rattenvoedsel
Waaruit bestaat het menu van bruine ratten, wat eten ze?
Bruine ratten eten alles. Ze gaan in de schemering op zoek naar eten. Het menu bestaat uit zaden, slakken, wormen, kikkers, eieren en aas. In de stad doorzoeken ze ook vaak ons afval op zoek naar restjes eten.

Hoe zit het gebit van een bruine rat eruit?
Mensenkinderen hebben 20 melktanden, volwassen mensen hebben 32 tanden. Een bruine rat heeft maar 16 tanden. Dat zijn 4 snijtanden en 12 kiezen.

Hoe zit het met de zintuigen van een bruine rat?
Ratten kunnen heel goed ruiken. In Nederland worden politiehonden gebruikt als speurneuzen, maar de politie gaat nu ook ratten trainen. Deze ratten kunnen dan kruitsporen zoeken om te kijken of op een plek een pistool is gebruikt. Ratten zijn ook hele goede luisteraars. Ze horen 150 keer beter dan de mens.

Vijanden van de bruine rat
Natuurlijke vijanden van de bruine rat zijn marters, dassen, otters, uilen en katten. Daarnaast gaan ze vaak dood door bestrijdingsmiddelen die de mensen gebruiken tegen rattenplagen.

Taal
Hoe noem je de kinderen van de bruine rat?
Dit zijn de rittens. Dit kunnen jongens en meisjes zijn.

Over de hele wereld komt je de bruine rat tegen, maar hoe worden ze daar genoemd? Hieronder vind je, voor een aantal in de buurt liggende landen, hoe ze de bruine rat daar noemen: 

• Duitsland: Wanderratte
• Engeland: Common rat
• Frankrijk: Rat surmulot
• Spanje: Rata gris